Skolyoz Nedir?
Omurga kolonu, dikdörtgen şeklindeki 33 adet kemiğin üst üste diziliminden oluşur ve gövdemizi destekler. Sağlıklı bir bireyde, arkadan bakıldığında omurga kolonu düzdür. Yandan bakıldığında ise, “fizyolojik” dediğimiz boyun, sırt ve belde olmak üzere 3 adet eğrilik vardır.
Skolyoz, omurganın arkadan bakıldığında C veya S şekilde olması halidir ve üç düzlemde olan torsiyonel bir
deformitedir. Omurga grafisinde 100 veya daha fazla eğrilik olması skolyoz olarak kabul edilir. Skolyoz sırt veya bel bölgesinde olabileceği gibi, bu bölgeler birlikte de etkilenebilir.
Skolyozun Sıklığı Nedir?
İdiyopatik skolyozlar en sık %80-90 oranında adölesan dönemde karşımıza çıkar. İnfantil formu %1, juvenil formu %11-16 oranında görülür.
Sağlıklı çocukların %2-4’ünde adölesan tip idiyopatik skolyoz görülür. Büyük açılı eğriliklerin kız çocuklarda
görülme oranı fazladır.
Neden Skolyoz Olur?
Skolyoz yapısal veya yapısal olmayan nedenlerden oluşabilir. Yapısal olmayan skolyoz, bacak boyu kısalığı, kas spazmı gibi nedenlerle gelişebilir. Yapısal skolyozun ise nedenleri farklıdır.
• İdiyopatik (nedeni bilinmeyen)
• Nöromüsküler
• Konjenital
• Omurga dejenerasyonu
• Osteoporoz
• Enfeksiyon
• Travma
• Kanser
• Bağ dokusu bozuklukları
• Diğer nedenler
Skolyoz hastalarının %80’i idiyopatik yani nedeni bilinmeyen gruptadır. İdiyopatik skolyoz, başlangıç yaşına göre sınıflandırılır.
1. İnfantil (0-3 yaş)
2. Jüvenil (3-10 yaş)
3. Adölesan (10-18 yaş)
4. Erişkin (18 yaş ve üstü)
Erişkinlerde Skolyoz Olur mu?
Skolyozun Semptomları Nelerdir?
Skolyoz genellikle semptom vermez. Sıklıkla çocuk doktoru tarafından rutin kontrollerde tespit edilir. Adölesan tip idiyopatik skolyoz en sık ergenlik döneminden hemen önce, büyüme atağı sırasında ilerler, aileler ve hasta tarafından fark edilir hale gelir.
Bazı bireylerde bel ve sırt ağrısı olabilir. İleri derecede sırt eğriliği olanlarda solunum problemleri gelişebilir.
Skolyoz Nasıl Fark Edilir?
Kendinizde veya çocuğunuzda;
- Bir omuz daha yukarıda,
- Bir kürek kemiği daha çıkık,
- Leğen kemiğinin bir tarafı daha yüksekte,
- Beldeki cilt çizgileri asimetrik olabilir.
Skolyoz Tanısı Nasıl Konulur?
Ailesi veya doktoru tarafından skolyoz düşünülen hastanın tanısı ayrıntılı fizik muayene ve omurganın görüntülenmesiyle konulur.
Radyolojik olarak tüm omurganın direkt grafiyle görüntülenmesi esastır. Gerekli durumlarda Manyetik Rezonans görüntüleme gibi ileri tetkikler istenebilir.
Skolyoz Nasıl Tedavi Edilir?
Skolyoz, hastanın yaşına, skolyozun tipine ve derecesine göre cerrahi dışı veya cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir.
- 100’nin altında olan, kemik gelişimini tamamlamaya yakın hastalarda sadece takip yeterlidir.
- 10-250 aralığındaki iskelet gelişimi tamamlanmamış hastalara skolyoza özel egzersiz programları başlanır.
- Egzersiz altında eğriliği hızlı ilerleyen ve 250’den fazla eğriliği olan, iskelet gelişimi tamamlanmamış olgular ise, skolyoza özel egzersiz programlarının yanında korseyle desteklenebilir.
- Korse ve skolyoza özel egzersiz tedavisine rağmen 45-500’yi aşan eğriliklerde cerrahi tedavi gerekebilir.
Skolyoz Tedavisinde Schroth Yöntemi Nedir?
Katharina Schroth tarafından 1920’de, Almanya’da tanımlanmış, skolyoza özel üç boyutlu egzersiz yöntemlerinden biridir.
Schroth egzersizlerinin amacı, omurgayı üç boyutlu düzlemde döndürmek, uzatmak ve stabilize etmektir. Hastanın beden farkındalığını artırmak, nefesle akciğerin sönük kısımlarını şişirerek omurganın dönmesini sağlamak ve kas postür asimetrilerini düzeltmek hedeflenir.
Schroth egzersiz programı hastaya özel olarak planlanır. Bu egzersizler ayakta, otururken veya uzanırken
yapılabilir.
Eğriliğin bir tarafındaki kaslar zayıflayabilir, öte yandan, diğer taraftaki kaslar aşırı çalışır hale gelebilir. Schroth metodunda kullanılan özel nefes alma tekniğiyle göğüs kafesi ve çevresindeki yumuşak doku yeniden şekillendirilir. Bu özel nefes tekniği omurganın dönmesini sağlamayı hedefler. Ayna yardımıyla kişinin beden farkındalığının artırılması, doğru omurga ve duruş pozisyonunun günlük yaşam aktiviteleri sırasında
sürdürülebilmesi hedeflenir. Aynalara ek olarak, Schroth egzersizleri sırasında terapi topları, pirinç torbaları, direkler ve Schroth çubukları gibi aksesuarlar kullanılır.
Schroth Tedavisinin Süresi Nedir?
Schroth egzersiz programının süresi hastaya göre değişkenlik göstermekle birlikte, adölesan tip hastalarda tedavinin ve takibin kemik gelişimi tamamlanana kadar devam etmesi önerilmektedir. Skolyozu kontrol altında tutabilmek için hastanın ev egzersiz programına devam etmesi önemlidir.
Schroth Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Schroth egzersizleri, skolyozun ciddiyetine bakılmaksızın her yaştan hastaya uygulanabilir. Skolyozun yanında, omurganın diğer duruş bozukluklarında da kullanılan bir yöntemdir.